45-letni mężczyzna zgłosił się na badania profilaktyczne USG jamy brzusznej i miednicy oraz badania krwi, w tym PSA.
- Wywiad rodzinny: obciążony w kierunku raka prostaty (ojciec i dziadek z potwierdzonym rozpoznaniem).
- Badania wstępne:
- USG jamy brzusznej: wynik w granicach normy.
- Stężenie PSA: 5,2 ng/ml (podwyższone).
Postępowanie diagnostyczne:
Pacjent został skierowany do poradni urologicznej z powodu podwyższonego poziomu PSA oraz obciążonego wywiadu rodzinnego. W ramach porady urologicznej wykonano badanie per rectum (DRE), które nie wykazało odchyleń. Na zlecenie lekarza urologa przeprowadzono rezonans magnetyczny (mpMRI) gruczołu krokowego w pracowni Quadia w Piasecznie.
Wynik badania MR wykazał m.in.:
- Strefa obwodowa prawego płata: zmiana o niejednorodnym sygnale w obrazach T2-zależnych, sugerująca aktywny proces zapalny, z pasmem wzmożonej restrykcji dyfuzji (A. PP, środek/szczyt, PZpl), o wymiarach 6 x 5 mm, CC 13 mm, oceniona jako PI-RADS 3 (zmiana o pośrednim ryzyku złośliwości).
Ze względu na młody wiek i obciążenie rodzinne lekarz urolog zalecił wykonanie biopsji fuzyjnej, która potwierdziła obecność raka prostaty w ognisku PI-RADS 3, z oceną histologiczną Gleason 7 (4+3), wskazującą na nowotwór o umiarkowanym stopniu złośliwości.
Leczenie i dalsza diagnostyka:
Pacjenta zakwalifikowano do robotycznej radykalnej prostatektomii (RARP) z użyciem systemu DaVinci, z zachowaniem pęczków naczyniowo-nerwowych w celu minimalizacji ryzyka powikłań funkcjonalnych. Przed zabiegiem wykonano rezonans magnetyczny całego ciała (WB-MRI) w standardzie ONCO-RADS, który wykazał:
- Potwierdzenie zmiany w prawym płacie prostaty: ONCO-RADS 3.
- Brak cech limfadenopatii.
- Układ kostny bez zmian ogniskowych.
Dodatkowe obserwacje:
- Drobne zmiany naczyniopochodne w istocie białej obu półkul mózgu, bez wyraźnego znaczenia klinicznego, do obserwacji.
- Śledziona powiększona – powyżej górnej granicy normy – zalecono dalszą diagnostykę.
- Zmiany zwyrodnieniowe w odcinku lędźwiowym kręgosłupa – wskazana korelacja z objawami klinicznymi i ewentualna ocena w dedykowanym badaniu MR.
Wynik leczenia:
Zabieg RARP przeprowadzono bez powikłań. Badanie histopatologiczne materiału pooperacyjnego potwierdziło rozpoznanie raka prostaty Gleason 7 (4+3). Pacjent został wypisany do domu w dobrym stanie ogólnym. Podczas wizyt kontrolnych pacjent nie zgłasza zaburzeń erekcji oraz nietrzymania moczu.
Wnioski:
- Rak prostaty może występować u pacjentów w młodym wieku, zwłaszcza przy obciążonym wywiadem rodzinnym.
- Profilaktyka odgrywa kluczową rolę – zaleca się rozpoczęcie badań przesiewowych (PSA, wizyta u lekarza urologa) już w wieku 40 lat, szczególnie u osób z grupy wysokiego ryzyka.
- Dedykowane badanie MRI prostaty oraz rezonans całego ciała (WB-MRI) w standardzie ONCO-RADS są niezwykle wartościowymi narzędziami w diagnostyce, ocenie zaawansowania choroby oraz planowaniu leczenia.
- Wczesne wykrycie nowotworu i zastosowanie nowoczesnych technik chirurgicznych, takich jak RARP, umożliwiają skuteczne leczenie z zachowaniem dobrej jakości życia pacjenta.
Przypadek ten podkreśla znaczenie wczesnej diagnostyki, badań przesiewowych oraz kompleksowego podejścia do leczenia raka prostaty, szczególnie u pacjentów z czynnikami ryzyka. Zaleca się, żeby profilaktykę tego schorzenia rozpocząć już wieku 40 lat, zwłaszcza w przypadku, gdy w najbliższej rodzinie (ojciec, brat, dziadek) wystąpiło zachorowanie na raka stercza.
Obrazy w sekwencjach T2 (prawy na górze), DWI (prawy na dole) oraz mapa ADC (lewy na dole) wraz z fuzją obrazów w sekwencjach T2 oraz DWI (lewy na górze). Widoczna zmiana typu PIRADS-3.